Crack Spread در پالایشگاه ها بیانگر تفاوت قیمت فرآورده ها نسبت به قیمت نفت خام است. بالاترین کرک اسپرد را #بنزین #نفت_سفید #نفت_گاز و #گاز_مایع دارد.
یک مثال ساده میزینم تا دوستان درک کنند این کرک اسپرد اصلا چی هست.
✍️کرک در بیان ساده یعنی سود پالایشگاه.
فرض کنید پالایشگاه ما فقط بنزین تولید می کنه.
یک بشکه نفت با قیمت 70 دلار مبنای خرید قرار میده و 5% هم تخفیف خرید داره. خوب پس ما یک بشکه نفت 66.5 دلاری برای پالایشگاه خریدم.
خوب اون رو تبدیل می کنیم به یک بشکه بنزین که قیمتش مثلا 75 دلار است.
کرک ما شد 75 منهای 66.5 دلار که رقم 8.5 دلار میشه.
👈حالا تصور کنید هر بشکه بنزین بشه 70 دلار. چه زمانی پالایشگاه کرک قبلی خودش را حفظ می کنه؟ زمانی که نفت کاهش پیدا کنه. در مثال ما اگر نفت برسه به 64.5 دلار همون کرک 8.5 دلار حفظ میشه.
👈در نتیجه حالا که قیمت فرآورده های پالایشی مثل بنزین، نفت گاز درحال کاهش هستند باید منتظر باشیم ریزش نفت بیشتر ازکاهش اونا باشه که کرک اسپرد حفظ بشه.
👈پس تفسیر افزایش قیمت نفت و یا کاهش قیمت نفت و اثر آن بر سودآوری پالایشگاه ها باید درکنار قیمت فرآورده ها باشه.
مثالی دیگه میزنم.
پالایشگاه یک بشکه نفت به قیمت 70 دلار خریده و یک بشکه بنزین تولید کرده که قیمتش 80 دلار است. کرک پالایشگاه 10 دلار میشه.
حالا فرض کنید قیمت نفت بشه 90 دلار ما خوشحال و خندان هستیم. اما قیمت بنزین مثلا شد 95 دلار.
👈در این حالت کرک 10 دلاری ما تبدیل میشه به کرک 5 دلاری. در اصل سمت بهای تمام شده ما 20 دلار رشد کرده اما سمت فروش ما 15 دلار.
عرض شد که باید قیمت نفت کاهش پیدا کنه تا کرک پالایشگاه ها بالانس بشند. از این به بعد نه از رشد قیمت نفت خوشحال باشید نه از کاهشش. بلکه این رشد و کاهش در کنار قیمت فرآورده ها است که عامل خوشحالی یا ناراحتی خواهد بود.
الایشگاه ها را با کرک اسپرد تحلیل می کنند نه قیمت نفت جهانی. قبلا گفتیم این کرک اسپردها هستند که به قیمت نفت جهت می دهند. پالایشگاه ورودی نفت دارد (بهای تمام شده) و خروجی مشتق شده از نفت دارد.
👈پتروشیمی هایی در این میان تحت تاثیر قرار میگیرند که ورودی (مواد اولیه آنها) از مشتقات نفت باشد (مثل نفتا)، چون از ورودی مشتق نفت قرار نیست فولاد تولید شود، قطعا محصولی از جنس و ترکیبات وابسته به نفت تولید می شود پس قطعا رابطه نرخ فروش آن با نفت یک رابطه رگرسیون با ضریب همبستگی بالای ۸۵٪ است. اما تحلیل آن به این گونه است که چند درصد کاهش در نرخ فروش در مقابل چند درصد کاهش در نرخ مواد است. مراقب باشید اشتباه تحلیل نکنید.
👈خیلی ساده، امروز نفت ۵.۲٪ ریزش داشت(بهای تمام شده پالایشی) اما گازوئیل ۳.۳٪ ریزش داشته است. با توجه به اهرمی بودن سود پالایشی ها می شود حداقل گفت یر به یر شده این کاهش امروز.
👈فرض کنید ۱ بشکه نفت داریم ۱۰ دلار، و یک بشکه گازوئیل داریم ۱۱ دلار. خوب سود ما میشه ۱ دلار.
حالا هر بشکه نفت ۵.۲٪ کاهش داشته و هر بشکه گازوئیل ۳.۳٪ کاهش داشته است. یعنی هر بشکه نفت شده ۹.۴۸ دلار و هر بشکه گازوئیل شده ۱۰.۶۴ دلار. حالا سود میشه چند؟ ۱.۱۶ دلار. جالبه نه؟ سود شرکت ۱۶٪ رشد داشته است.
👈محاسبه نرخ پالایشی به صورت ۳ ماهه است. تا این لحظه کرک اسپردها به صورت متوسط #افزایش یافته اند.
کته ای که بازار در این صنعت بهش توجهی نداره بحث چگالی محصولات هست.
چرا قیمت هر لیتر نفت کوره پایین تر از قیمت هر لیتر نفت هست؟ چرا پالایشگاه ها تلاش می کنند نفت کوره که سودشون را کم میکنه در سبد تولیدی خودشون کاهش بدن؟
من و شما یک قراری میگذاریم که هر لیتر نفت و نفت کوره ۴۰ سنت باشه. فرض کنید قیمت ها تحت تاثیر عرضه و تقاضا نیست.
خوب یک پالایشگاه تاسیس می کنیم. یک بشکه نفت میخریم که هر بشکه ۱۵۹ لیتر هست. بعد از پالایش نفت کوره تولید میشه، به یکی از دوستامون میگیم این نفت کوره را بریز داخل همون بشکه نفتی که آوردیم تا پر بشه. بعد از این کار دوستمون میگه بشکه تا سرش پرش نشده و کبود داریم. بعد چند لیتر نفت دیگه میخریم. مثلا ۲۰ لیتر (هر لیتر ۴۰ سنت) و اون را هم پالایش می کنیم تا درنهایت بشکه نفت کوره لب و لب پر بشه.
حالا ما چقدر هرینه کردیم؟ ۱۵۹ لیتر نفت (یک بشکه) اول خریدیم + ۲۰ لیتر هم بعدا به قیمت ۴۰ سنت. پس ما ۱۷۹ لیتر نفت خریدیم به قیمت هر لیتر ۴۰ سنت که کل هزینه ما شده ۷۱.۹ دلار. و حالا یک بشکه نفت کوره داریم (هر بشکه ۱۵۹ لیتر) که هر لیترش را توافق کردیم ۴۰ سنت، پس کل درآمد فروش ما میشه ۶۴ دلار.
حالا همین تفاسیر برعکسش برای محصولات با کیفیت پالایشگاه ها لحاظ میشه. مثلا یک بشکه نفت به بیش از یک بشکه گازوئیل، گاز مایع، بنزین تبدیل میشه. اگر بخواهیم کرک ها را بر حسب لیتر بیان کنیم دچار اشتباه میشیم. بلکه باید این کرک ها بر حسب مقایس بهتری بیان بشه.
امروز اگر بگیم هر بشکه نفت در مقابل یک بشکه بنزین نشان دهنده سود پالایشگاه از بنزین هست اشتباه در تحلیل کردیم. چون یک بشکه نفت در مقابل بیش از یک بشکه بنزین هست. پالایشگاهی که یک بشکه نفت بخره ۱۰۰ دلار و بنزین شده باشه هر بشکه ۹۰ دلار الزاما زیان نکرده چون اون یک بشکه نفت به بیش از یک بشکه بنزین تبدیل شده. مثلا فرض کنید ورودی ما ۱ بشکه نفت هست اما خروجی ما ۱٫۲ بشکه بنزین. حالا پالایشگاه زیان کرده؟
یکی از بهترین مقایسه ها بر اساس تن هست. هر تن نفت در مقابل هر تن محصول (بنزین، گازوئیل و...).
قیمت فرآورده های تولیدی پالایشگاه بالاتر از قیمت نفت است. و خرید نفت از دولت با 5% تخفیف است.
✍️مثال تئوریک می تواند این گونه باشد:
1⃣ پالایشگاه 1 بشکه نفت بخرد 75 دلار که با احتساب تخفیف 5% قیمت خرید آن 71.25 دلار است. نرخ تسعیر دلار 4200 تومان است. حال قیمت خرید می شود 299,250 تومان.
2⃣پالایشگاه یک بشکه نفت را تبدیل به یک بشکه محصول کرده و آن را به قیمت 75 دلار (حالت بدبینانه) با نرخ تسعیر 4200 تومان به دولت می فروشد و درآمد فروش می شود 315,000 تومان.
👈فرض کنید جز هزینه مواد، هزینه ای دیگر وجود ندارد. در این حالت سود 15,750 تومان خواهد بود.
👈حال نرخ دلار نیمایی شد(8000 تومان)
3⃣ پالایشگاه 1 بشکه نفت بخرد 75 دلار که با احتساب تخفیف 5% قیمت خرید آن 71.25 دلار است. نرخ تسعیر دلار 8000 تومان است. حال قیمت خرید می شود 570,000 تومان.
2⃣پالایشگاه یک بشکه نفت را تبدیل به یک بشکه محصول کرده و آن را به قیمت 75 دلار (حالت بدبینانه) با نرخ تسعیر 8000 تومان به دولت می فروشد و درآمد فروش می شود 600,000 تومان.
👈فرض کنید جز هزینه مواد، هزینه ای دیگر وجود ندارد. در این حالت سود 30,000 تومان خواهد بود.
ℹ️ سود دقیقا معادل رشد نرخ دلار رشد کرد. پس با ثبات در سایر عوامل 1% افزایش در نرخ ارز معادل 1% افزایش در سود (سود ناخالص) است.
✍️کرک اسپردهای نیمه اول سال 97 به شرح زیر است (تن - دلاری)
بنزین 216+
نفت سفید 170+
نفت گاز 130+
گاز مایع 50+
نفت کوره 100-🔻
✍️کرک سپرد مثلا در بنزین این گونه است که یک تن نفت میخرند 504 دلار و آن را تبدیل می کنند به یک تن بنزین با قیمت 720 دلار. و در نفت کوره یک تن نفت را که 504 دلار می خرند می فروشند 404 دلار. پس نفت کوره نرخ فروشش از بهایش کمتر است. و این همان اهداف پالایشی ها است که سهم نفت کوره را کاهش دهند( نه صفر کنند، چون نفت کوره در جای خود ارزشمند است). و همچنین سهم گوگرد از محصولات را کاهش دهند تا کیفیت آنها بالاتر رود.
تیم سبا
این اشتباه است که اگر نفت بالا برود پالایشی ها هم بالا بروند و اگر ریزش کرد پالایشی ها هم بریزند.
فروش پالایشی ها به فرآورده های اصلی و ویژه آنها بستگی دارد. فرآورده اصلی هم به کرک اسپرد بستگی دارد. اگرچه کرک اسپرد خیلی با نفت همخوانی دارد، اما همیشه اینگونه نیست که هر وقت نفت بریزد کرک اسپرد هم بریزد و نفت بالا برود کرک اسپرد هم بالا برود. کرک اسپرد به آهنگ حرکت نفت، به شتاب حرکتی نفت بستگی دارد. البته ریزش های شدید نفتی به طوری که برنگردد، تاثیر منفی روی کرک اسپرد خواهد گذاشت.
کرک اسپرد به شتاب ریزش یا صعود نفت بستگی دارد. اگر نفت ریخت قرار نیست همیشه کرک اسپرد بریزد و سودآوری پالایشگاه کم شود. اما در بیشتر اوقات اینگونه هست!